ความสัมพันธ์ต่อเพื่อน หรือต่อทุกคนที่เรามีความสัมพันธ์ด้วย เป็นเหมือนสะพานเชื่อมที่ทำให้เรารู้จักตัวเอง
ความสัมพันธ์ทั้งหมดไม่ใช่มีไว้เพื่อตัดสินคนอื่น
ความสัมพันธ์ต่ออีกบุคคลหนึ่ง หรือต่อสถานการณ์หนึ่ง คือกระจกสะท้อนว่าตัวเราที่แท้จริงคืออะไร ตัวเราเป็นยังไง
เพราะฉะนั้น การปฏิบัติธรรมไม่ใช่การหลบไปอยู่คนเดียว ไม่ใช่เพียงแค่การไปอยู่กับความสงบ อยู่กับความเงียบ
ความเงียบไม่ได้เกิดขึ้นจากการหลีกหนีความสัมพันธ์ แต่ความเงียบเกิดจากความเข้าใจในความสัมพันธ์ทั้งหมด แล้วใจจึงเงียบ
ความเข้าใจความสัมพันธ์ทั้งหมด เป็นเหมือนกระจกที่ค่อยๆ สะท้อนตัวเราเอง ในทุกๆ วัน ทุกเวลา
เราจะเข้าใจความเป็นไปของความสัมพันธ์ เข้าใจเนื้อหาของมัน เข้าใจว่ามันเกิดขึ้นได้ยังไง เข้าใจความไร้สาระของมัน แต่จะว่ามันไม่ดีว่าไร้สาระก็ไม่ได้…มันไม่ได้ไร้สาระหรอก แต่มันเป็นอย่างนี้ มันทำงานแบบนี้ เราเข้าใจการทำงานของมันว่ามันทำงานแบบนี้
มีอะไรต่างกันมั้ย ระหว่าง “สภาพรู้ ที่เราใช้คำศัพท์ว่า ธาตุรู้” กับ “กิเลสที่อยู่ในจิตใจ” กับ “ร่างกายที่เป็นอยู่อย่างนี้” มีอะไรดีกว่าอะไรมั้ย?
ธาตุรู้ ดีกว่า อัตตาในจิตใจ มั้ย? ดีกว่าอวิชชาในจิตใจมั้ย?
มีเราคนเดียวเท่านั้นที่สามารถจะตัดสินว่า นี่ดีกว่านั่น นั่นแย่กว่านี่
แต่ธรรมชาติที่แท้จริง คือ ความสัมพันธ์ทั้งหมดของความรับรู้ หรือที่เราเรียกว่า ธาตุรู้, กาย, จิต
ในจิตนี้มีองค์ประกอบหลายอย่าง ไม่ว่าจะเป็นกิเลส อวิชชา ความปรุงแต่ง นามธรรมหลายอย่าง ถ้าไม่มีเราสักคนนึง จะไม่มีใครตัดสินมัน ว่ากาย หรือจิต หรือธาตุรู้ และเราจะเอาอันไหนดี อันไหนดีกว่ากัน
ถ้าไม่มีเราสักคนนึงปรากฏขึ้นมา มันจะคงเหลือแค่ความสัมพันธ์ของทั้งหมดนี้ และความเป็นไปของมันแค่นั้น
Camouflage
09-07-2565